Rond de Kerstdagen begon het waterpeil in het Markermeer te stijgen door aanhoudende regen en wind. Het zorgde voor wateroverlast in de buitendijkse gebieden zoals op het Slobbeland en het Zuideinde in Volendam. Op meerdere plaatsen langs het Markermeer zijn maatregelen getroffen om het stijgende water tegen te houden.
Bij de molen van Katham aan de rand van Volendam is een extra waterpomp geplaatst die 50 kub water per minuut wegpompt. Een medewerker van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier – dat verantwoordelijk is voor alles wat er binnendijks gebeurt – legt uit waarom het nodig is. “Het overtollige water uit de polder wordt normaal gesproken door de molen het Markermeer ingepompt. Maar omdat in het Markermeer het water nu zo hoog staat, kan het niet meer door de sluis gepompt worden. Daarom hebben we een extra pomp ingezet die het water met buizen óver de dijk heen pompt.”
Overstroming onderkant Zuideinde
Aan de andere kant van de dijk werden de bewoners aan het Zuideinde op zondag 30 december in de vroege ochtend opgeschrikt door het stijgende water. Het Markermeer stond toen +24 cm hoger dan normaal en de wind zorgde ervoor dat het water over de straat zo de kelders inliep. Bij bewoners die net sinds een paar maanden hun slaapkamer in de kelder hadden gemaakt, zit de schrik er goed in. Meerdere buurbewoners vertellen dat ze al eerder hun zorgen over het hoge water hadden geuit bij de gemeente, maar dat daar niets mee gedaan werd. “Twee jaar terug is er een extra dijkje gemaakt aan de rand van het grasveld”, laat een bewoner zien, “maar bij het schelpenstrandje ligt niets. Het water kan daar zo de straat op stromen.”
Recordhoogte Markermeer
En dat gebeurde ook, precies bij het schelpenstrandje vond het water zijn weg het land op. De gemeente liet door Sierbestrating Jonk een rijtje met zand gevulde bigbags plaatsen en de brandweer heeft het water weggepompt. Te laat, volgens de bewoners die met duizenden euro’s schade zitten. Maar, wanneer er in de dagen erna een enorme dijk van bigbags wordt geplaatst tot aan het Slobbeland aan toe, zijn de bewoners opgelucht dat de gemeente nu wel doorpakt. Want inmiddels is op 5 januari het waterpeil in het Markermeer gestegen naar een recordhoogte van +39cm.
Niet duidelijk wie er verantwoordelijk is
In een brief aan de bewoners van het Zuideinde laat de gemeente weten dat ze in contact zijn met Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap en veiligheidsregio over het gebied. De gemeente geeft ook aan dat ze gaat uitzoeken of de verantwoordelijkheid voor de schade bij de gemeente ligt, aangezien het buitendijks gebied betreft. Voor vragen en opmerkingen kunnen bewoners zich richten tot een contactpersoon die de gemeente nog gaat benoemen.
Camping Strandbad Edam in spanning
Ondertussen staan in Edam campingeigenaar Wil Ouwehand en zijn buitenmedewerker op de uitkijk. “Het tweede extra dijkje dat we vorig jaar hebben aangelegd zorgt er tot nu toe nog voor dat de camping er redelijk droog bij ligt. Maar het blijft spannend, als de wind gaat draaien is het afwachten wat er gaat gebeuren door de golfslag.” Door de hoge waterstand is de zwemsteiger volledig onder water verdwenen en staat er één veldje onder water. “Dat laatste komt doordat het water via de afwatering omhoog komt.” Wil verwacht verder geen problemen, hij houdt alles goed in de gaten. Extra waterpompen zorgen ervoor dat het overtollige water het campingterrein wordt afgevoerd. Het bestuur van het Strandbad laat weten dat er al plannen klaarliggen voor een derde dijkje dat extra bescherming gaat bieden tegen het hoge water.
Spuien enige oplossing
Een medewerker van het HHRS legt uit hoe het komt dat het waterpeil nu zo extreem hoog is. “Vorig jaar was het natste jaar ooit en ook nu nog blijft er maar regen vallen en het blijft maar waaien. Normaal gesproken wordt het overtollige water uit het Markermeer naar het IJsselmeer gepompt. Maar dat was nu niet mogelijk doordat het water in het IJsselmeer nu ook 50cm hoger staat dan normaal. Het water in het IJsselmeer kan op zijn beurt alleen afgelaten worden als de Waddenzee laag genoeg staat en de wind gunstig is. Afgelopen dinsdag waren de omstandigheden gunstig en konden ze spuien naar de Waddenzee: 500 miljoen liter water per minuut. In de Afsluitdijk worden momenteel extra spuisluizen gemaakt, zodat we vanaf 2025 bij alle weersomstandigheden het water kunnen afvoeren naar de Waddenzee.”
