Schenkingstentoonstelling Edams Museum -30 maart- opening zomerseizoen

Dit was een aankondiging van deze tentoonstelling in eerdere edities, waarin wij u reeds informeerden over de bijzondere objecten die het Edams Museum heeft gekregen met de bijbehorende verhalen. Volgens planning had u al in januari deze bijzondere tentoonstelling kunnen bezoeken in het Stadhuis van Edam.

Helaas was het museum, door de lock down, genoodzaakt deze data aan te passen. Vanwege de verlenging ervan én de onzekerheid over enige versoepeling van de coronamaatregelen is besloten de opening uit te stellen naar 30 maart, de datum waarop het zomerseizoen van het Edams Museum begint.

Het begin van dit seizoen wordt extra spectaculair. Die datum start een evenzo bijzondere tentoonstelling over het leven van de kunstenaar W.O.J. Nieuwenkamp, die in Edam woonde en werkte en waar zijn atelier zich nog steeds laat bewonderen. Wij informeren u daar later ook nog over…

Maar eerst weer een voorproefje op de Schenkingstentoonstelling:

Zoek de tien verschillen.
Afgelopen september schonk Edammer Ed Broeze een aantal interessante voorwerpen uit de nalatenschap van zijn vader Gerrit Benjamin Broeze (1898- 1972), waaronder een album met ansichtkaarten en foto’s van Edam, een houtsnede van André van der Vossen, een prent naar Cornelis Springer en een paneel dat jarenlang op de Keizersgracht 4 in de 19e -eeuwse etalage heeft gehangen, waar Ed Broeze nu woont.


  
Links: De Kaasmarkt omringd door landelijke scènes, paneel uit de schenking Ed Broeze. Rechts: Antonie Beek, Kaasmarkt te Edam, vóór 1910, olieverf op doek, Collectie Edams Museum
 
 

Ed vertelde dat het paneel tussen andere voorwerpen in de etalage van de Antiekhandel pronkte, gedreven door vader Gerrit, die in 1910 naar Edam was verhuisd, waar hij als meubelmaker/schrijnwerker in de leer ging bij zijn oom Herman Beek (1861-ca. 1936). Hij was bakker, maar ook handelaar in antiek. Het verhaal gaat dat hij dat onder andere inkocht door klanten voor brood te laten betalen met antieke voorwerpen. Zo werd hij de ‘kunstbakker van Edam’, wonend aan de Keizersgracht 2, waar nu Mina is gevestigd, en vanaf 1936 op de Keizersgracht 4, waar de handelsruimte flink kon worden uitgebreid. Achter dit pand stond (en staat nog steeds) aan de Koksteeg een meubelmakerij annex restauratiewerkplaats-schrijnwerkerij, gedreven door Eds vader en vanaf de jaren 60 door Eds broer Han.
Hermans broer was de kunstschilder Anthonie Beek (1882-1954), die rond 1900 het pand aan de Hoogstraat 1 als Kunstzaal Gerard Dou exploiteerde. Het schilderij De Kaasmarkt te Edam van deze Anthonie werd in 1910 door een Amsterdamse professor aan het Edams Museum geschonken.

Herman Beek (rechts) en zijn vrouw Marie (links) op het erfje achter de Antiekhandel op de Keizersgracht 2.

De centrale scène van het paneel van Broeze (links) lijkt sterk op het schilderij van Anthonie Beek. Een ‘Zoek-De-Tien-Verschillen’, waarbij vooral een knielende man tegenover en staande man met gespreide armen een duidelijke nabootsing lijkt. Daaromheen vier boerentafereeltjes. Han Broeze vertelde dat Antonies sterkste talent het schilderen van dieren was, in het bijzonder schapen. Dat strookt volgens hem met de boerentafereeltjes van het paneel en de mogelijkheid dat Antonie de schilder ervan was.
 
De Kaasmarkt rond 1900. Links: foto uit de Periodiek Oud Edam, oktober 1987. Rechts: foto uit de Collectie Siewers in het Edams Museum.
Gerrit Broeze was medeoprichter van de Vereniging Oud Edam en jarenlang voorzitter van het Edams Museum. Een passender behuizing voor de schenking van Ed Broeze dan het Edams Museum is daarom niet te bedenken.

Na de schenkingstentoonstelling zal het paneel nader worden onderzocht. Misschien is het paneel van Broeze daarna toe te schrijven aan Anthonie Beek

Kijkt u op www.edamsmuseum.nl voor het laatste nieuws omtrent de openingstijden in relatie tot de richtlijnen van het RIVM.

Schenkingstentoonstelling in januari

Dit was de eerste aankondiging van deze tentoonstelling in een eerdere editie, waarin wij u al informeerden over ‘het bed’ van de Edamse kunstenaar W.O.J. Nieuwenkamp.
Het was geen loze belofte u te informeren over andere objecten van deze tentoonstelling in januari. Een deel van de nalatenschap van Toos Hulst die wordt tentoongesteld geeft een duidelijk beeld van de geschiedenis van de Edamse familie Bander.

De nalatenschap van Toos Hulst in het Edams Museum

Foto van stapel brieven van Ties van Dijk aan Toos Hulst, 1936-1954.

‘Beste Toos, Je zult wel verwonderd zijn van mij een briefje te ontvangen en de inhoud zul je zeker nooit kunnen raden. Ik wou je vragen van deze brief nog niets aan de familie Bander te vertellen, als ik slaag merken en hooren ze ’t vanzelf wel. Toen ze vertrokken waren en ik, bij manier van spreken, weer bezit van mijzelf had genomen en weer naar werk greep, was ’t eerste dat me inviel om te maken: een beeldje van jou, schreef tekenaar en beeldhouwer Ties van Dijk (1873-1967) op 25 augustus 1936 in een brief aan de Edamse Toos Hulst (1915-2000), dochter van de eigenaar van café Buitenlust in Edam.
  
Links: Ties van Dijk, Portret van J.C. Bander, datum onbekend, potlood op papier, 21 cm. hoog x 27 cm. breed. Rechts: Foto Jan Bander aan het werk tijdens een vakantie in België, 1937. Rechts Guusje in een kruiwagen.

Met ‘de familie Bander’ had Van Dijk het kunstenaarskoppel Jan Cornelis Bander (1885-1956) en zijn vrouw Léonie Bander-Lutomirski (1887-1958) bedoeld met wie hij was bevriend. Bander en Van Dijk gaven allebei les op de Stadsteekenschool in Edam.

Ties van Dijk, Portret van Léonie Bander-Lutomirski, datum onbekend, potlood op papier, 41 cm. x 34 cm. incl. lijst

In haar jeugdjaren paste Toos regelmatig op de dochter van de Banders, Guusje. Uit dank deed Léonie Bander Toos een schilderij cadeau en ze mocht zelfs mee op een vakantie naar België.

  
Links: Foto van Guusje en een schaap, tijdens een vakantie in Canne, België, 1937. Rechts: Léonie Bander-Lutomirski, Kerk of kasteel ? in Canne, België, 1937, krijt en waterverf op papier, 40 cm. hoog x 31 cm. breed incl. lijst en passe-partout. Aantekening op achterzijde: ‘herinnering aan ons verblijf in Canne, familie Bander.’

Toos Hulst ging in op het verzoek van Van Dijk en ze werd zijn model. Ties van Dijk maakte enkele beeldjes en reliëfs van Toos; hij tekende haar en hij gaf haar verschillende werkstukken. Na deze eerste brief zouden nog vele volgen. Toos Hulst en Ties van Dijk hebben tot aan de dood van Ties met elkaar gecorrespondeerd.
  
Links: Ties van Dijk, terracotta, Beeld van Toos Hulst, vermoedelijk 1936/1937 gemaakt, 38 x 40 cm. incl. voet. Rechts: Foto Toos Hulst, ca. 1936-1937

De nalatenschap van Toos Hulst is onlangs door haar dochter geschonken aan het Edams Museum. De buitengewoon prachtige en omvangrijke schenking bevat (borst)beeldjes, foto’s, brieven, tekeningen, schilderijen en reliëfs, kunstwerken van Ties van Dijk, maar ook van Jan en Léonie Bander en de kunstenaars Cor Roos en Tjomme de Boer.
De brieven van Ties van Dijk vormen op dit moment overigens een belangrijke bron voor zijn biografie, waaraan Erik de Graaf werkt.

Volgens de planning had u deze bijzondere tentoonstelling kunnen bezoeken in het Stadhuis van Edam op de zaterdagen en zondagen in januari 2021.
Door de nieuwe lockdown is het museum genoodzaakt deze data aan te passen.

Kijkt u op de website www.edamsmuseum.nl voor het laatste nieuws omtrent de openingstijden in relatie tot de richtlijnen van het RIVM.
U kunt er dan tevens uw bezoek plannen door een tijdslot te reserveren.
Ook het Coopmanshuys is tot nader order gesloten.

Schenkingstentoonstelling Edams Museum in januari

Het Edams Museum krijgt regelmatig schilderijen en andere historische objecten en voorwerpen die niet meteen een eigen plek in het museum hebben. Het is zo jammer dat niet iedereen er van kan genieten als het op de museumzolder staat. Vandaar de tentoonstelling in januari om een ieder deelgenoot te maken van deze vaak bijzondere objecten.

Zeer recent heeft het museum een wel héél bijzonder object verworven.
‘Het bed’ geschonken door de heer F.R. Klein uit Hilversum.

Lodewijk Napoleon
Het verhaal over het bed is, aldus de gever, dat het in het pand Nieuwehaven 24 heeft gestaan en dat Lodewijk Napoleon er tijdens zijn verblijf in Edam op 24 april 1807 in heeft geslapen.

Voorhaven 80
De familie Klein kocht het bed begin twintigste eeuw van de Edamse kunstenaar W.O.J. Nieuwenkamp. Zij woonden op de Voorhaven 80, destijds de pastorie van de Grote Kerk. Klein logeerde in zijn jeugd vaak bij zijn grootvader aan de Voorhaven en erfde later dit bed.
Wordt vervolgd met andere objecten…

U kunt deze bijzondere tentoonstelling bezoeken op de vrijdagen en zaterdagen van januari 2021 in het Stadhuis van Edam, geopend van 12.30 tot 16.30 uur.

Intussen is het Coopmanshuys deze winter ook weer elke zaterdag en zondag geopend van 12.30 tot 16.30 uur.