In gesprek met Arjen Okx, afdelingshoofd Openbare Werken a.i. over het strooibeleid naar aanleiding van drie spiegelgladde dagen midden december. Kan en moet er overal gestrooid worden en heeft dat dan ook zin? Een paar cijfers: de gemeente beschikt standaard over drie strooiauto’s met GPS en in geprogrammeerde routes. Deze routes zijn te wijzigen als dat noodzakelijk is. Een coördinator bepaalt óf en wanneer er gestrooid gaat worden op basis van actuele gegevens. Net als de gemeente zijn Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), het rijk en de provincie wegbeheerders.
“Preventief strooien is het uitgangspunt”, aldus Okx. “Dit betekent dat we op basis van het weerbericht, een meteorologische dienst, een meetpunt in de weg op de koudste locatie in de gemeente én op eigen waarneming strooien. Hierdoor zijn we de gladheid vaak voor! Bij sneeuwval of ijzel schuiven of strooien we continue door, nachten en weekends, met extra materieel en door handmatig te strooien waar het moet. Belangrijk om hier te vermelden is dat we alleen de hoofdroutes strooien die gebruikt worden door het openbaar vervoer, auto’s en de fiets. Binnen de bebouwde kom is het beleid dat een inwoner binnen 400 meter op een hoofdroute moet zijn. Dat is de reden waarom niet alle wijken worden gestrooid.” Okx licht vervolgens de keuze voor de hoofdroutes toe: “Zout moet worden ingereden om het te laten werken. In de woonwijken is er te weinig autoverkeer, strooien heeft dan ook geen zin. Vandaar dat we de 400 meter in ons beleid aanhouden.” Over de fietspaden het volgende: “Soms is het niet te vermijden dat die niet helemaal over de volle breedte worden bestrooid omdat geparkeerde auto’s naast het fietspad niet in het zout kunnen worden ondergedompeld. Kiezen tussen twee kwaden dus.”
De dorpen in voormalig Zeevang
Op social media wordt geklaagd dat alle focus op Edam en Volendam ligt en dat de dorpen er maar een beetje bijhangen. Er zou niet gestrooid worden waar dat vóór de fusie, 1 januari 2016, wel gebeurde. “Dat is pertinent onjuist”, antwoordt Okx. “Het gladheidsbestrijdingsplan van de gemeente Zeevang 2015-2016 is integraal meegenomen in onze huidige werkwijze. Dat betekent dus dat dezelfde wegen zijn gestrooid als in de voormalige Zeevang. Zo is de coördinator een aantal keren in Oosthuizen geweest en besloot op basis van zijn waarnemingen meerdere keren per dag te laten strooien vanwege de hevige ijzel.”
Hoogheemraadschap
HHNK is in een groot deel van de voormalige Zeevang verantwoordelijk voor het strooien. De visie kan afwijken van ons gemeentelijk beleid. Dit kan verwarrend zijn voor de inwoners. Er loopt echter een proces om wegen die in eigendom zijn van HHNK over te dragen aan de gemeente. Onduidelijkheid zal dus in de toekomst verdwijnen!
Tot zover gemeente Edam-Volendam. Zoals gezegd, de andere wegbeheerder is HHNK. Daarom in gesprek met Elouise Ates en Patrick Dol, resp. beleidsmedewerker gladheidsbestrijding en regionaal gebiedscoördinator bij Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Het gebied beslaat heel Noord-Holland Noord, d.w.z. van het Noordzeekanaal tot en met Texel. Een paar cijfers: in het jaar 2022-2023 telt het hele strooigebied 997 km weg. In de gemeente Edam-Volendam wordt 71,4 km weg gestrooid door HHNK waarvan 14,8 km in opdracht van de gemeente waarna verrekening volgt. Personele bezetting is totaal rond 50 man. Er zijn 36 voertuigen beschikbaar.
Preventief en curatief strooien
Ates: “HHNK geeft opdracht aan Rijkswaterstaat om te gaan strooien. Dan komen de aannemers in actie. Wij seinen vervolgens de gemeenten in, mogelijk ontstaat er samenwerking en gemeenten kunnen ‘meeliften’ op kennis van HHNK. Gecertificeerde coördinatoren van het hoogheemraadschap nemen de beslissing voor het strooimoment en controleren of het werk deugdelijk is uitgevoerd. Het werk bestaat uit preventief en curatief strooien met zout waaraan een vloeibare component is toegevoegd om het zout sneller te laten hechten op een gladde ondergrond. Voor Edam-Volendam werken wij vanuit steunpunt Beemster.”
Inspanningsverplichting en zorgplicht
Dol: “De weggebruiker mag verwachten dat wij bij naderende gladheid door sneeuw of ijzel de boel goed in de gaten houden en naar ons inzicht op het juiste moment een actie starten. In ons werkgebied zijn vijf meetpunten, wij worden ondersteund door Meteoconsult DTN, wij kijken naar zout, vocht, het dauwpunt en er is frequent contact met veldcoördinatoren. Vervolgens neem ik een besluit op basis van onze eigen deskundigheid. Zo wordt ook bepaald hoeveel zout met de bijvoeging eruit gaat. Kristalvorming is echter lastig te bestrijden, en we kunnen in het uitgestrekte gebied niet overal tegelijk zijn. Ons streven is wel de wegen te strooien binnen 2,5 uur. Maar let op, HHNK strooit niet overal. Zo zitten niet alle fietspaden en (doodlopende) wegen in de strooiroutes”
Toekomstig wegbeheer
Gemeente Edam-Volendam is in gesprek met HHNK over een overname van het wegbeheer, zodat de gemeente op termijn ook alle buitenwegen op haar grondgebied in beheer heeft. Een duidelijke zaak!
