Het wordt een enorme uitdaging. De transitie naar een aardgasvrij Edam-Volendam. Afgelopen donderdagavond werd de gemeenteraad bijgepraat. Onderzoek naar warmtewinning uit water is cruciaal voor de toekomst van ons warmtenet. Daarnaast wordt een Plan van Aanpak uitgerold dat moet zorgen voor tal van maatregelen. Van een fixbrigade die helpt bij isoleren tot het aanbrengen van zonnepanelen en warmtepomp.
Op weg naar een duurzame samenleving en met prijzen die door het plafond schieten als gevolg van onze afhankelijkheid van import van aardgas, zullen er grootschalige veranderingen nodig zijn.
Donderdag, in de kantine van de dienst openbare werken, kwamen de mogelijkheden en technieken aan bod die de transitie mogelijk moeten maken. Marcel Elswijk, manager energietransitie Edam-Volendam, gaf een toelichting.
5% nu aardgasvrij
Edam-Volendam telt 15.565 woningen. 95% is aangesloten op het gas. Om in 2050 als gemeente volledig gasloos te zijn zullen vanaf nu per jaar 528 woningen voorzien moeten worden van nieuwe energievormen.
Dat zal nog niet meevallen. Er is een tekort aan personeel in de bouw- en installatiebranche en een capaciteitstekort op het elektriciteitsnetwerk.
Om grote slagen te maken wordt momenteel onderzocht of Edam-Volendam aansluiting kan vinden bij het warmtenet verbonden aan de stadsverwarming van Purmerend. Een andere optie is een warmtenet aanleggen verkregen uit omliggend water en afvalwater.
Daarnaast zullen er individuele all-electric oplossingen moeten worden genomen. Op microniveau gaat het om het isoleren van woningen, al dan niet met hulp van een vrijwillige fixbrigade, die inwoners op praktische wijze moet gaan helpen.
Speciale energie-adviseurs zullen de burger gaan verder bijstaan.
Ondergronds
Veranderingen vinden niet alleen bovengronds plaats maar zeker ook ondergronds. De bodem zit al vol met leidingen en kabels maar voor de transitie zijn extra elektrakabels nodig, installaties voor opslag van warmte en nieuwe trafohuisjes.
In oktober en november 2022 organiseert de gemeente in diverse kernen bijeenkomsten. Daar kunnen burgers meedenken en vindt er voorlichting plaats. Ook met de industrie- en dienstesector wordt samengewerkt om de transitie mogelijk te maken, onder meer door controles en adviezen.
Aquathermie
Naast particuliere oplossingen om de doelen te halen, is een belangrijke component van de transitie onderzoek naar aquathermie. Hierbij komt thermische energie vrij via ons oppervlaktewater, afvalwater en drinkwater. Inmiddels zijn de voorbereidingen hiervoor in werking gesteld en hoopt de gemeente op snelle terugkoppeling.
Fixbrigade
Op wijkniveau zal geprobeerd worden inwoners te bewegen tot samenwerken. Daar zal gekeken worden of een fixbrigade haalbaar is, of er een energiecommissie kan worden opgericht en of lokale energiediensten mogelijk zijn. Edam-Volendam telt momenteel één energiecorporatie ‘Zon op Edam-Volendam’. Gekeken zal worden of deze moet worden uitgebreid of dat nieuwe moeten worden opgezet.
Personeelstekort
Saul Jonk (BVNL) wees vanuit de zaal op het initiatief ‘zonder gas’ dat bedrijven met veel praktische oplossingen flink op weg kan helpen. Maar er waren ook zorgen, bijvoorbeeld over de haalbaarheid om ruim 500 woningen per jaar van het gas te halen. Een gebrek aan materiaal en personeel is een grote zorg.
Wethouder Dijkshoorn riep op om de krachten te bundelen. En gaf aan dat agrarische bedrijven kleine windmolens mogen gaan plaatsen waar mogelijk. Hij noemde rendabel maken van het warmtenet de belangrijkste opdracht.
Beschermd stadsgezicht
Voor het beschermde stadsgezicht is zonnestroom ingewikkeld. Toch wil het gemeentebestuur, net als in Waterland, onderzoeken wat wel mogelijk is. “We willen uiteraard de monumenten bewaken maar ook kijken wat acceptabel is. Aanvragen worden in ieder geval legesvrij.”
Lintbebouwing
Voor bewoners langs de lintbebouwing in Edam-Volendam zal het warmtenet (voorlopig) geen optie zijn. Dat wordt gewoonweg te duur. Hier zal gezocht moeten worden naar individuele oplossingen.
Edammer Erik Vlugt, zelf recent omgeschoold tot energieadviseur, riep op mensen bewust te maken wat wel haalbaar is, zonder hen te ontmoedigen. “Goede voorlichting is cruciaal.”
De vraag of een warmtenet via Aquathermie haalbaar is zal binnen een periode van een half jaar in kaart worden gebracht, rondde de wethouder de avond af.
