Eind maart 2025 vertrekt Lieke Sievers (65) als burgemeester van Edam-Volendam. Acht en half jaar nadat zij deze functie op zich nam. “Ik zal moeten afkicken.” Een gesprek over dankbaarheid, moeilijke beslissingen en betekenisvol werk. En over haar twijfels tijdens de covid-periode. “Ik heb in die periode overwogen om te stoppen.”
Wat heeft u het meest verrast aan het burgemeesterschap?
“Verrast is niet het goede woord, ik zou het liever verheugd noemen. In beide colleges heb ik heel veel ruimte gekregen om met inhoudelijke zaken mee te denken. Daarnaast heb ik al die jaren een positieve chemie gevoeld met zowel de gemeenschap als de bestuurders met wie ik gewerkt heb.
Net na de fusie tussen Edam-Volendam en de Zeevang en op het moment dat ik na zat te denken of het burgemeesterschap een mooie vervolgstap zou zijn – ik was jarenlang leidinggevende in de Veiligheidsregio IJsselland – wees mijn man me op de vacature en het profiel voor de functie in Edam-Volendam. Hij zei: je past daar wel. Ik besloot te solliciteren. Het voelt al die tijd als een goede stap.”
Elke bestuurder staat voor moeilijke besluiten. Welke beslissing vond u het zwaarst om te nemen?
“Covid was voor iedereen een zeer zware tijd. Dan denk ik aan de gevolgen van Covid, de maatregelen die werden opgelegd en de hele nasleep. In eerste instantie bestond er veel begrip voor de getroffen maatregelen. Zelf was ik van meet af aan kritisch op de aanpak. De focus was in mijn ogen te veel gericht op het bestrijden van het virus zonder te kijken naar de maatschappelijke en sociale gevolgen. Dat gebeurde met veel repressie en machtstoepassing. Ik vond mijn rol zwaar omdat ik het met een aantal maatregelen niet eens was. In de gemeenschap gingen bepaalde zaken echt kapot. Bij de uitvoering van de maatregelen speelde mijn geweten op en begon ik te denken aan opstappen. Ik besloot bewust om losser met de maatregelen om te gaan. Dat kwam me wel te staan op een telefoontje van de Minister van Justitie.”
Wat was uw meest betekenisvolle moment tijdens uw ambtsperiode?
“Dan heb je het over verschillende lagen. Individueel heeft de dood van Pius Schilder, verslaggever van de Nivo, mij enorm geraakt. Hij was overal bij aanwezig en viel door een ongeluk in één klap weg. Ik heb mooie herinneringen aan de (2e) onthulling van het beeld van Veenus bij Etersheim. Dit voelde als de belichaming van de verzoening van dijkbewoners met het vernieuwde dijklichaam. Ook aan de viering van ‘400 jaar Purmer’ denk ik met dankbaarheid terug. De brand in de Hoogstraat had een enorme impact op Edam en heeft me geraakt.
Op een ander niveau staat de organisatie ’20 jaar na de brand’, bedoeld om de slachtoffers en betrokkenen van de nieuwjaarsbrand uit 2001 te ondersteunen, me nauw aan het hart. Deze stichting staat voor een hele generatie. En gaat over ouders en familie, inzet, betrokkenheid. Dan heb je het over betekenisvol werk in de meest directe zin.
Maar ook de activiteiten in het kader van 75 jaar Vrijheid, die grotendeels in de soep liepen als gevolg van Covid, maar die dit jaar – 80 jaar na het eindigen van de oorlog – een herstart krijgen, koester ik. Daarnaast zijn de waarden die we in 2022 herdachten, 450 jaar na het ontstaan van onze staat, actueler dan ooit: Vrijheid, Verdraagzaamheid, Verbondenheid en Verscheidenheid.
Een dierbare herinnering heb ik aan de uitgave van het boek van Margreet Lenstra over haar vader in oorlogstijd. Chris Lenstra uit Kwadijk werd 764 dagen te werk gesteld in Duitsland. Haar vader leefde nog bij de presentatie en stierf enkele weken later.”
Hoe heeft uw functie u als persoon veranderd?
“Ik leef al 25 jaar met telefoon en pieper. Dag en nacht, ook op vakanties. De reden dat ik halverwege mijn tweede termijn afscheid neem, ligt hier grotendeels aan ten grondslag. In maart 2020 vierde ik met mijn (inmiddels overleden) man ons 30-jarig huwelijk op Aruba. Ik heb vooraf nog overlegd met de Commissaris van de Koning in Noord-Holland of ik wel weg kon gaan, want covid kwam op. ‘Je kunt wel gaan’, was het advies. Een dag later ging het fout in ons land en ben ik direct teruggegaan. Met andere woorden: ik zal moeten afkicken van deze manier van leven en werken, van altijd ‘aan’ staan. Maar het paste me wel, want verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid zijn als het ware mijn tweede natuur.”
Wat gaat u het meest missen aan uw rol als burgemeester?
“Dan denk ik aan de mogelijkheden om voor mensen of processen er te toe doen!”
Wat zijn uw plannen na uw vertrek?
“Ik ga terug naar mijn woning in Gelderland, zal nog diverse parttime functies behouden, maar ik ben vooral blij dat ik, met het voorjaar op komst, de tuin in kan gaan. Misschien ga ik wel groentes kweken, in ieder geval iets waar ik plezier aan beleef. Ik ben met mijn opleidingen erbij opgeteld al 47 jaar aan het werk. Ik zal nog zeker actief blijven in betekenisvolle zaken rondom maatschappij en veiligheid. Mijn leven hier komt ten einde, maar mijn werkzame leven nog niet!”
Hoe kijkt u terug?
Terugkijkend op de periode na de fusie tussen de Zeevang en Edam-Volendam hoopt Lieke Sievers dat ze gezien zal worden als een verbinder tussen de verschillende kernen.
“Ik heb in het begin op drie verschillende plekken gewoond: in Warder, Edam en Volendam. Ik heb de mensen, denk ik, goed leren kennen. Ook in de gemeenteraad, zowel bij besluitvorming als bij uitvoering van beleid, doet de afstand er niet toe, heb ik ervaren. Neem het ‘afvalbeleid’. We proberen het beste te doen met oog voor de verschillen. In de raad wordt gezocht naar de compromissen. Hoe meer een besluit gedragen wordt, hoe beter het is.”
Welke moeilijke besluiten heeft u moeten nemen en hoe bent u tot die beslissing gekomen?
“Ik denk dat we de problemen met de (Volendammer) kermis goed hebben aangepakt. Het lijkt er op dat bijna iedereen tevreden is met hoe het afgelopen jaar is gegaan.
Ook bij het proces rondom de Van Baarstraat heb ik steeds geprobeerd om uit de emotie te blijven. Als we ‘iedereen’ laten meepraten dan kom je er niet uit en leidt dat tot polarisatie. We respecteren iedereen die aan tafel heeft gezeten, maar zetten in op bestuurlijke onafhankelijkheid. Dat is een principieel besluit. Om op basis van argumenten uit te leggen waarom een besluit genomen wordt. We willen als gemeentebestuur recht doen aan het hier en nu en aan het verleden. Het moet gaan om een objectief, afgewogen besluit dat uitlegbaar is. Dat wil ik nog voor de komst van mijn opvolger oplossen en uitleggen, waarna de zaak verder afgerond kan worden.”
Welke veranderingen hoopt u dat uw ambtsperiode heeft gebracht?
“Ik heb de menselijke kant altijd voorop willen zetten. En ik hoop vooral dat mensen mét elkaar in plaats van over elkaar praten. Een voorbeeld: ik vind het programma LEF, over levensstijl en gezondheid van jongeren, een heel belangrijke pijler. Ik zie dat problemen onder jongeren en ouders hierdoor bespreekbaarder zijn geworden.”
De beoogde participatie van inwoners ging lang niet altijd goed. Wat is uw gevoel hierbij?
“Slechte ervaringen blijven vaak lang hangen en goede besluiten worden heel gewoon gevonden. Met name op sociale media wordt negativiteit sterk uitvergroot. Er zijn zaken niet goed gegaan, maar dit college neemt betrokkenheid en inspraak wel degelijk heel serieus. Het onderwerp ligt ook steeds op tafel. Voorop staat dat je een kwestie altijd moet kunnen uitleggen naar de burger. Essentieel is dat je polarisatie tegengaat, daar is niemand bij gebaat. Dat is ook altijd de inzet van de gemeente geweest. Ik wijs in dat kader altijd op de ‘Wet van Anna’: Altijd nagaan, nooit aannemen (wat gezegd wordt, red.).”
Hoe ziet u de toekomst van Edam-Volendam en welke uitdagingen ziet u voor uw opvolger?
“Zijn financiële achtergrond en economische deskundigheid zullen hem zeer van pas komen omdat er op dit gebied nogal wat speelt. We zullen ons regionaal moeten verdiepen en versterken, samenwerken, ook in de publiek-private sector. Dat wil zeggen tussen overheid en bedrijfsleven. Creatief zijn is een must om met de uitdagingen van de toekomst om te gaan!”
Ik ben een dankbaar mens. Ik ben niet van de boodschappen, maar wil wel het volgende meegeven. Ik ben erg dankbaar voor de warmte, belangstelling, openheid en veerkracht die ik gevoeld heb na het overlijden van mijn man. Dat voelde echt als persoonlijke steun.
Ik wil iedereen dankzeggen voor de mooie jaren. In de Bijbel gaat het over zeven slechte en zeven mooie jaren. In de acht jaar dat ik hier werkzaam was, kwam alles samen. De begrippen kracht en kwetsbaarheid, verlies en winst liepen al die tijd door elkaar heen.”
Toch nog een boodschap als afscheid?
“Probeer het in je leven goed te houden. In een samenleving moet je Samen Leven. Als je dat als uitgangspunt neemt, dan komen we er wel uit!”
